Başlıkta bahsi geçen “kriz”, içinde bulunduğumuz dönemde pek çok kurumun yaşadığı bir durum. O durum da maalesef işte çıkarma.
Krizin ne olduğundan bağımsız, krizin yaşanıldığı dönemdeki iletişimin çok önemli olduğunu düşünenlerdenim. Yaşanan krizin sebebi siz de olabilirsiniz, içinde bulunulan şartlar da. Fark etmez, her şekilde bunun iletişimi en kritik konulardan biri. İster bir çalışanınız rüşvet skandalına karışmış olsun, ister geniş kapsamlı ve sistematik bir mobbing vakası olsun, ister herhangi bir sebepten hisse değerleriniz düşmüş olsun, isterse depremde tüm fabrikalarınız yıkılmış olsun. İster de şu anda olduğu gibi turizm ve konaklama sektörü tabir yerindeyse “durmuş” olsun.
Airbnb benim çoğunlukla yurt dışı seyahatlerimde, nadiren de yurt içi seyahatlerimde kullandığım rezervasyon sitesi. Dünyanın her yerindeki insanların, dünyanın her yerindeki insanlara evlerini kiralayabildikleri bir site. Dijital dönüşüm, yıkıcı inovasyon gibi başlıklar altında birkaç konuşma veya sunum dinlediyseniz, Airbnb size hiç yabancı değil muhtemelen. Hep şöyle anlatılır; Airbnb tek bir odaya bile sahip değil ama değeri büyük otel zincirlerinden yüksek. İşte bu yazımın konusu, Airbnb Kurucu Ortağı ve CEO’su Brian Chesky’nin birkaç gün önce çalışanlarına yazdığı mektup. Ekip arkadaşlarımın da desteğiyle bu mektubu Türkçeye çevirdik. Çalışanlarının %25’ini bu ay içerisinde işten çıkarma kararı alan bir şirketin yöneticisi olmak kadar yorucu, üzücü ve yıpratıcı az şey vardır heralde. Tüm bu olumsuzlukların yanında Chesky’nin bu mektupta kullandığı özenli ve samimi dil, verdiği detaylar ve tam tabirle “işe yarar” katkı paketleri bence herkes için güzel bir örnek teşkil ediyor. Bundan dolayı noktasına virgülüne dokunmadan sizlerle paylaşmak istedim.
Mektubun orjinalini buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.
Mektuptan önce Brian Chesky’nin Twitter hesabından paylaştığı şu twiti de baş köşeye koyalım:
Bir CEO düşünün ki Twitter hesabını kullanarak işten çıkardığı çalışanlarını referans olsun onlara iş arasın.
Kendisinin yazdığı mektubun (e-posta) tam metni şu şekilde:
5 Mayıs 2020
Bu sizlerle evimden yaptığım yedinci görüşme. Her konuştuğumuzda, iyi haberleri de kötü haberleri de paylaştım, ama bugün çok üzücü bir haber paylaşmak zorundayım.
Bana işten çıkarmalar hakkında sorular sorduğunuzda, her ihtimalin masada olduğunu söyledim. Bugün Airbnb işgücünün boyutunu azalttığımızı teyid etmeliyim. Bizim gibi misyonu aidiyet merkezli olan bir şirket için, bunun üstesinden gelmek inanılmaz derecede zor ve Airbnb’den ayrılmak zorunda olanlar için daha da zor olacak. Bu karara nasıl ulaştığım, ayrılanlar için ne yaptığımız ve bundan sonra ne olacağı hakkında mümkün olduğunca ayrıntı paylaşacağım.
Bu karara nasıl ulaştığımızla başlayayım. Toplu olarak hayatımızın en zorlu krizini yaşıyoruz ve daha da ilerledikçe küresel seyahati durdurdu. Airbnb bu durumdan çok etkilendi, bu yıl gelirin 2019’da kazandığımızın yarısından daha az olacağı tahmin ediliyor. Buna karşılık, 2 milyar dolarlık sermaye artırdık ve Airbnb’nin neredeyse her köşesine değinen maliyetleri önemli ölçüde düşürdük.
Bu eylemler gerekli olmakla birlikte, iki zor gerçekle karşılaştığımızda daha ileri gitmemiz gerektiği anlaşıldı:
- Seyahatlerin ne zaman düzeleceğini tam olarak bilmiyoruz.
- Seyahatler düzeldiğinde, farklı şekilde değerlendirilecek.
Airbnb’nin işinin tamamen iyileşeceğini bilsek de geçireceği değişiklikler geçici veya kısa ömürlü değildir. Bu nedenle, daha odaklanmış bir iş stratejisi etrafındaki iş gücümüzün boyutunu azaltarak Airbnb’de daha temel değişiklikler yapmamız gerekiyor.
7.500 Airbnb çalışanımızdan yaklaşık 1.900 takım arkadaşımız Airbnb’den ayrılmak zorunda kalacak. Bu dönem öncesinde yaptıklarımızı yapmayı göze alamayacağımızdan, bu kesintilerin işaret ettiği şey; daha odaklanmış bir iş ve işletme
Daha odaklanmış bir işletme
Bu yeni dünyada seyahat konusunda farklılıklar olacak ve Airbnb’yi de buna göre geliştirmemiz gerekiyor. İnsanlar eve daha yakın, daha güvenli ve daha uygun fiyatlı seçenekler isteyecektir. Ancak insanlar onlardan uzaklaştırılmış gibi hissettiren şeyler için de özlem duyacaklardır – diğer insanlarla bağlantı kurmak gibi. Airbnb’ye başladığımızda, aidiyet ve bağlantı kurmak ile ilgileniyorduk. Bu kriz; köklerimize, temellere geri dönüp, ev sahipliği yapan ve deneyimler sunan Airbnb hakkında gerçekten özel olana geri dönme odağımızı keskinleştirdi.
Bu, ev sahibi olan topluluğumuzun çekirdeğini doğrudan desteklemeyen faaliyetlere yaptığımız yatırımı azaltmamız gerektiği anlamına geliyor. Ulaştırma ve Airbnb Stüdyolarındaki çabalarımızı duraklatıyoruz ve Otellerimizi, Lüks yatırımlarımızı yeniden değerlendireceğiz.
Bu kararlar, insanların bu takımlardaki çalışmalarının bir yansıması değildir ve bu takımlardaki herkesin bizden ayrılacağı anlamına gelmez. Ayrıca, bu durumdan Airbnb’deki tüm takımlar etkilenecektir. Birçok takım, Airbnb’nin gidişatına göre ve ne kadar iyi eşleştiklerine bağlı olarak küçültülecektir.
Küçülmeye nasıl yaklaştık
İşgücündeki azalmaya nasıl yaklaşacağımız konusunda temel değerlerimiz tarafından yönlendirilen net bir ilkeler listemizin olması önemliydi. Bunlar yol gösterici ilkelerimizdi:
- Tüm azaltmaları gelecekteki iş stratejimize ve ihtiyaç duyacağımız yeteneklere göre panlayın.
- Etkilenenler için elimizden gelenin en iyisini yapın.
- Çeşitlilik taahhüdümüzde sabit olun.
- Etkilenenler için bire bir iletişimi kolaylaştırın.
- Tüm ayrıntılar belli oluncaya kadar kararları duyurmayın ve paylaşmayın – yalnızca kısmi bilgilerin şeffaflığı konuları daha da kötüleştirebilir.
Bu ilkelere sadık kalmak için elimden geleni yaptım.
Küçülme süreci
Sürecimiz, sürdürülebilir bir maliyet modeli üzerine inşa edilmiş daha odaklı bir iş stratejisi oluşturmakla başladı. Her ekibin yeni stratejimizle nasıl eşleştiğini değerlendirdik ve sonra her ekibin boyutunu ve şeklini belirledik. Daha sonra her ekip üyesinin kapsamlı bir incelemesini yaptık ve kritik becerilere ve bu becerilerin gelecekteki iş ihtiyaçlarımızla ne kadar uyumlu olduğuna karar verdik.
Sonuç olarak, sevdiğimiz ve değer verdiğimiz takım arkadaşlarıyla ayrılmak zorunda kalacağız. Airbnb’den ayrılan harika insanlar var ve diğer şirketler onlarla çalışacakları için şanslı olacak.
Ayrılmakta olanlara elimizden gelen özeni göstermek ve desteklemek için kıdem tazminatı, eşitlik, sağlık ve iş desteğini planladık ve herkese merhametli ve düşünceli bir şekilde davranmak için elimizden geleni yaptık.
İşten Ayrılma
ABD’deki çalışanlar 14 haftalık temel ücretlerini ve ek olarak Airbnb’de çalıştıkları her yıl için bir haftalık ücret daha alacaktır. Görev süresi en yakın yıla yuvarlanacak. Örneğin, birisi 3 yıl 7 aydır Airbnb’de bulunuyorsa, 4 yıl çalışmış gibi 4 haftalık ek maaş veya 18 haftalık toplam ücret alacaktır.
Eşitlik
Geçen yıl işe aldığımız herkes için bir yıllık öz kaynak ayırıyoruz, böylece burada ne kadar süredir devam ederlerse etsinler herkes hissedar olur.
Sağlık
Ne zaman biteceği bilinmeyen küresel bir sağlık krizinin ortasında, sağlık bakım maliyetlerinin yükünü sınırlamak istiyoruz. ABD’de COBRA aracılığıyla 12 aylık sağlık sigortasını kapsayacağız. Diğer tüm ülkelerde, 2020 yılı sonuna kadar sağlık sigortası masraflarını karşılayacağız. Bunun nedeni ya yasal olarak kapsamaya devam edemiyoruz ya da mevcut planlarımız uzatılmasına izin vermiyor. Ayrıca KonTerra aracılığıyla dört aylık psikolojik sağlık desteği sağlayacağız.
İş desteği
Hedefimiz Airbnb’den ayrılan takım arkadaşlarımızı yeni iş fırsatlarıyla buluşturmaktır. İşte size yardımcı olabileceğimiz beş yol:
- Mezunlar Yetenek Dizini – Takım arkadaşlarımızın yeni iş bulmalarına yardımcı olmak için halka açık bir web sitesi açacağız. Ayrılan çalışanlar, potansiyel işverenlerin erişebileceği profiller, özgeçmişler ve çalışma örnekleri paylaşmak isteyebilir.
- Ayırlanları Başka İşe Yerleştirme Ekibi – 2020’nin geri kalanında, Airbnb İşe Alım departmanının önemli bir kısmı Ayrılanları Başka İşe Yerleştirme Ekibi olacak. Airbnb’de kalan işe alım görevlileri, ayrılan çalışanlara bir sonraki işlerini bulmalarına yardımcı olacak şekilde destek sağlayacaktır.
- RiseSmart – Kariyer geçişi ve işe yerleştirme hizmetleri konusunda uzmanlaşmış bir şirket olan RiseSmart aracılığıyla dört aylık kariyer hizmeti sunuyoruz.
- Ayrılan Çalışanlara Ekip Arkadaşlarının Vereceği Destek – Geriye kalan tüm çalışanları, takım arkadaşlarının bir sonraki rolünü bulmalarına yardımcı olmak için bir programa katılmaya teşvik ediyoruz.
- Dizüstü Bilgisayarlar – Bilgisayar yeni iş bulmak için önemli bir araçtır, bu yüzden herkesin Apple dizüstü bilgisayarlarının onlarda kalmasına izin veriyoruz.
Sırada ne olacak
En kısa sürede hepinize net bir görüş sağlamak istiyorum. 24 ülkede çalışanlarımız var ve netlik sağlamak için gereken süre yerel yasalara ve uygulamalara bağlı olarak değişecektir. Bazı ülkeler istihdamla ilgili bildirimlerin çok spesifik bir şekilde verilmesini şart koşmaktadır. Sürecimiz ülkeden ülkeye farklılık gösterse de her çalışan için planlama konusunda dikkatli olmaya çalıştık.
ABD ve Kanada için net olabiliyorum. Önümüzdeki birkaç saat içinde, Airbnb’den ayrılanlara bölümündeki kıdemli bir liderle ayrılış toplantısı için takvimlerine uygun toplantı daveti verilecektir. Yasal olarak yapabildiğimiz her yerde, insanların kişisel, bire bir konuşmayla bilgilendirilmesi bizim için önemliydi. ABD ve Kanada merkezli çalışanların ayrılması için son iş günü 11 Mayıs Pazartesi olacaktır. Pazartesi gününün insanlara bir sonraki adımlara başlayıp vedalaşmaları için yeterli zamanı vereceğini düşündük – bunun ne kadar önemli olduğunu anlıyor ve saygı duyuyoruz.
Kalan bazı çalışanların yeni bir rolü olacak ve bu konuda daha fazla bilgi edinmek için “Yeni Rol” konusuyla bir toplantı daveti alacaklar. ABD ve Kanada’da Airbnb ekibinde kalanlar bir davet almayacaklar.
Pasifik saatiyle 18.00’de Asya-Pasifik takımlarımız için bir global toplantıya ev sahipliği yapacağım. Pasifik saatiyle 12.00’de Avrupa ve Orta Doğu ekiplerimiz için bir global toplantıya ev sahipliği yapacağım. Bu toplantıların her birini takiben, her ülkede yerel uygulamalara dayalı olarak sonraki adımlara geçeceğiz.
Tüm Airbnb liderlerinden takım arkadaşlarımıza saygılarını göstermeleri açısından takımlarını bu hafta sonuna kadar bir araya getirmelerini istedim. Bunu gerçekleştirmesi için herkese birkaç gün vermek istiyorum ve bu perşembe günü 16.00’da tekrar sorularınızı cevaplamak için bir soru-cevap seansı düzenleyeceğim.
Birkaç son söz
Son sekiz haftadır öğrendiğim gibi, bir kriz size gerçekten önemli olan şey hakkında netlik getiriyor. Bir kasırga geçirmiş olsak da bazı şeyler benim için her zamankinden daha açık.
İlk olarak, Airbnb’deki herkese minnettarım. Bu üzücü deneyim boyunca, hepinizden ilham aldım. En kötü koşullarda bile, en iyimizi gördüm. Dünyanın şimdi her zamankinden daha fazla insan iletişimine ve temasına ihtiyacı var ve biliyorum ki Airbnb bunu sağlayacak. Buna inanıyorum çünkü size inanıyorum.
İkincisi, hepinize duyduğum derin bir sevgi var. Misyonumuz sadece seyahatle ilgili değil. Airbnb’ye başladığımızda, orijinal sloganımız “İnsan gibi seyahat et” idi. İnsan kısmı her zaman seyahat kısmından daha önemliydi. Bu ait olduğumuz şey hakkındadır ve aidiyetin merkezinde sevgi vardır.
Kalanlara,
Gidenleri onurlandırabilmemizin en önemli yollarından biri, katkılarının önemli olduğunu ve her zaman Airbnb’nin hikayesinin bir parçası olacaklarını bilmeleri. İşlerinin devam edeceğinden eminim, tıpkı bu görevin devam edeceği gibi.
Airbnb’den ayrılanlara,
Gerçekten üzgünüm. Lütfen bunun senin hatan olmadığını bil. Dünya, Airbnb’ye getirdiğiniz ve Airbnb’nin yapılmasına yardımcı olan nitelikleri ve yetenekleri aramayı asla bırakmayacaktır. Onları bizimle paylaştığın için sana kalbimin derinliklerinden teşekkür etmek istiyorum.
Brian
